Het Gebouw

Neoclassicistische driebeukige Rooms-Katholieke kerk, van vier traveeën driezijdig gesloten koor en een brede zadeldaktoren, gebouwd na voorbeeld van die van Berneau (B); vergroot 1922.
Mechanisch torenuurwerk, Jos van de Kerkhof, 1922, voorzien van elektrische opwinding. (Datum: 14-03-1967)
De kleine bijsacristie, links van het koor dateert uit 1905, de sacristie rechts is in 1965 toegevoegd. De biechtstoeluitbouw in het tweede travee aan de rechterzijbeuk werd in 1938 gerealiseerd.
Het kerkinterieur wordt geleed door gepleisterde houten zuilen en gedekt door gestukadoorde tongewelven. De gebrandschilderde ramen met scènes over het leven van St. Gerlachus zijn creaties van de gebr. Den Rooijen (1911-’12). Het hoofdaltaar met een tombe van wit marmer met tabernakel en expositiekroon in koper is vervaardigd door P.J.H. Beurskens (1926). Sjef Hutschemaekers maakte voor deze kerk muurschilderingen en een kruisweg. Bij de schildering gebruikte hij lila-kleuren, de lievelingskleuren van zijn moeder. Ook beelden, kerkbanken en andere bruine tinten schilderde hij over in deze lila-kleuren en zo ontstond een harmonisch geheel.
In 1938 plaatste Verschueren Orgelbouw uit Heythuyzen in deze kerk een tweemanuaals orgel.

 

Ligging

De kerk ligt op een driesprong van de wegen Mheer-Reijmerstok en Banholt-St.Geertruid in het centrum van het dorp op een driehoekig stuk grond, dat vroeger ‘schapendries’ of ‘pley’ werd genoemd. Aan de absiszijde ligt een Lourdesgrot uit 1911.

 

Geschiedenis

Rond 1874 vormde Banholt een parochie met Mheer. In dat jaar werd de bouw van een nieuwe kerk in Mheer noodzakelijk. Op voorspraak van de toenmalige kasteelheer werd de nieuwbouw op dezelfde plaats bij het kasteel van Mheer gesitueerd en niet – zoals door de inwoners van Banholt bepleit – halverwege Banholt en Mheer. Uit protest werd toen door de inwoners in Banholt tussen 1874 en 1876 zelf een kerkje gebouwd. Men bakte zelf de lemen brikken, gewonnen op de Banneterheide. Er kwam ook geen architect aan te pas. De bouwkundige Jonkergouw uit Meerssen en aannemer Prevoo uit Margraten bouwden een kerk naar voorbeeld van de kerk van Berneau in België in een vereenvoudigde classicistische stijl. De eerste steen werd gelegd in 1874 door de grootste weldoener van de kerk: Hendrik Bastings. Na hem “sponsorden” veel andere dorpsgenoten.

Maar de afscheiding van Mheer ging niet zonder slag of stoot. Bisschop, graaf en pastoor weigerden de kerk van Banholt te bedienen en er ontstond het ‘Banholter Schisma’, dat officieel duurde tot 1881. Van 1877 tot 1881 werden er geen missen gelezen en moest men zich behelpen met lekenbediening en de hulp van een oud-katholiek priester.
In 1881 werd de kwestie door de inzet van de geestelijke uit Banholt bijgelegd en werd Banholt een zelfstandig rectoraat onder de parochie Mheer. Thans is het een zelfstandige parochie (Patroonheilige: H. Gerlachus). In 1922 werd een onopvallend klokkentorentje vervangen door de huidige bakstenen toren naar de plannen van Nic. Ramakers.
In 1937 werd Banholt een parochie.

De achtste rector August Rohs werd de eerste pastoor van Banholt.

 

Eigendommen Kerk Banholt anno 2015
Adres: Mheerderweg 5, 6262 ND Banholt

Gebouwen:
Kerkgebouw anno 1875
Toren anno 1922
Pastorie anno 1883
Parochiehuis anno 1939

Landerijen:
2 ha bouwland
3 percelen welke zijn verpacht aan plaatselijke boeren
Kerkhof anno 1937
Na de restauratie van het kerkhof in 1996 zijn grafrechten ingevoerd.

 

Beelden:
Lourdesgrot anno 1911
O.L.Vrouw van Fatima anno 1948
Christus Koning anno 1954
Het is door kunstenaar Sjef Eymael ter gelegenheid van diens bruiloft met Maria Wanders op 1 juni 1954 als huwelijkskado aan de kerk geschonken; Pastoor Brouwers had dit gewenst.

 

Jacht:

Sinds mensenheugenis wordt de jacht op de percelen rond Banholt, door het kerkbestuur verpacht aan een jager.