Tijdens een bijeenkomst ter gelegenheid van het 75 jaar bevrijdingsfeest, in het Gemeentehuis van Eijsden-Margraten, ontmoette ik een 96-jarige Amerikaanse veteraan, meneer Brown. Hij had gediend bij een tank eenheid. In Normandië was hij aan land gekomen om te eindigen in Berlijn.

Hij vertelde me: “Toen ik hier van dorp naar stad en steeds verder trok voelde ik me echt niet als een bevrijder. Ik was hier om vijandige soldaten buiten gevecht te stellen. Samen met m’n kameraden hebben we dat gedaan.”

Hij vertelde dit in alle oprechtheid, zonder franjes. En toen keek hij me aan en ging verder: “Gaandeweg ontdekte ik wèl iets anders: steeds vaker moest ik denken aan het verhaal van Kaïn en Abel (volgens de Bijbel de twee zonen van Adam en Eva – Gen. 4 – Kaïn was jaloers op Abel en sloeg hem dood. Toen God hem vroeg waar Abel was, antwoordde Kaïn dat hij dat niet wist en zei daarbij ook: ik hoef toch zeker niet op mijn broer te passen?) Het antwoord van Kaïn beviel God helemaal niet”.

Meneer Brown ging verder en zei: “Ik begon me meer en meer verantwoordelijk te voelen voor de mensen die ik tegen kwam, want God wil wel degelijk dat we op elkaar passen – en dat probeer ik nog steeds te doen, ook vanuit de rolstoel waarin ik nu zit. Dat is mijn bevrijding.”

Wij vieren dat we 75 jaar geleden bevrijd werden van mensen die onze groot/ouders hùn wil probeerden op te leggen, hùn manier van denken, doen en laten. Zij werden bevrijd van angst, dwang en onzekerheid om zich in vrijheid weer voor elkaar te kunnen inzetten, op elkaar passen.

Het is mijn hoop en gebed dat, 75 jaar na de Bevrijding, alle marmeren, bronzen, houten, granieten en ijzeren oorlogsmonumenten en monumentjes, ons niet alleen herinneren aan onze bevrijders, maar dat ze ons vooral kunnen inspireren tot verantwoordelijkheid en inzet voor iedereen onder ons.

René Graat mhm

pastoor